Duizend jaar oude munt in kluit klei
Locatie in Buren blijft geheim om "schatgravers" te weren
Van een onzer verslaggevers
Buren
Amateur-archeoloog Henk Veldhuijzen (54) in Buren heeft in het plantsoen in zijn woonplaats een bijzonder
muntstuk van rond het jaar 1000 gevonden. De zilveren penning werd geslagen in opdracht van Adala gravin
van Hamalen. Veldhuijzen heeft over zijn vondst een artikel geschreven in het tijdschrift van de Historische
vereniging Pasqualini van Buren.
Veldhuijzen zag het muntje- iets kleiner dan het huidige kwartje -glinsteren in een dikke kluit klei. Het
Koninklijk Penningkabinet in Leiden determineerde de munt. Het resultaat was enige opwinding omdat een
dergelijke vondst heel zeldzaam was. Om te voorkomen dat "schatgravers'" gaan zoeken op de
vindplaats wordt die in het artikel niet precies aangeduid.
Veldhuijzen heeft de munt gewoon "thuis", net als de andere vondsten die hij door de jaren heen
deed. "Maar deze laatste was de meest bijzondere, omdat de munt zo bijzonder en nog zo gaaf is."
Zes jaar geleden kwam Veldhuijzen, kunstschilder en parttime leraar cultuurgeschiedenis en schilderen, in
Buren wonen. De eerste vondst in het grote stadsplantsoen, waar ooit een kasteel stond, was toeval.
"Het was een middeleeuwse Sterling, een Engelse munt. Mijn historische interesse, die er natuurlijk
altijd al was, nam er enorm door toe. Na die toevalsvondst ben ik bewuster gaan zoeken, in en om het
plantsoen. Enkele jaren geleden heb ik een metaaldetector aangeschaft. Daarmee heb ik ook de laatste vondst
gedaan."
Inmiddels beschikt hij over meer dan honderd koperen munten en zestien zilveren. Het gaat hem vooral om de
historische waarde, in baar geld zijn de meesten niet meer dan een paar tientjes waard. Alleen de laatste
vondst is op aanzienlijk meer getaxeerd: 1000 tot 1200 gulden.
In het plantsoen stond vroeger een versterkt huis waar het geslacht Van Buren in de elfde eeuw de scepter
ging zwaaien. Later is het huis uitgebouwd tot één van de grootste kastelen van Nederland, bezit van de
families Van Egmond en Oranje-Nassau. In de vorige eeuw ging het kasteel volledig teloor, alleen de
kelders bevinden zich nog onder het maaiveld van het plantsoen.
Volgens het artikel in het tijdschrift van de vereniging Pasqualini is de munt ongeveer duizend jaar
geleden mogelijk in Tiel of Deventer geslagen. Die plaatsen beschikten in die tijd over die mogelijkheid.
De naam Van Hamalen refereert aan het graafschap Hamaland, dat in de buurt van Deventer lag.
Zilvergeld werd in de vroege Middeleeuwen niet door het gewone volk gebruikt. Het diende eigenlijk alleen
om belasting te betalen, zoals tolgeld, of transacties naar het buitenland, een bezigheid van de
aanzienlijken. Waarschijnlijk heeft een belangrijk persoon de Hamalandse penning verloren in de gracht
rond het versterkte huis of kasteel van Buren. "Dat laatste kan verklaren waarom de munt na ongeveer
duizend jaar nog zo goed gebleven is. Water sluit immers metaal af van zuurstof, waardoor de munt niet kon
oxyderen," zegt Veldhuijzen.
Hij speurt niet alleen in het plantsoen: Kerk-Avezaath is ook een favoriete plaats. Hij heeft er met zijn
detector aardig wat gevonden. "Het is heel oud. De graven van Teisterbant speelden daar vroeger een
belangrijke rol, maar ook de Romeinen hadden er al een nederzetting."
Terug naar de kranten.
